Marc van Herwaarden (docent management en communicatievaardigheden) en Erlijn Boersma (docent Nederlands voor TE&OO) verzorgen gezamenlijk lessen aan studenten van de opleiding Automotive. Door schrijfvaardigheden direct te koppelen aan een onderzoeksopdracht voor hun technische opleiding zien studenten het belang in van goed gebruik van taal.
Marc van Herwaarden begon dit studiejaar als docent Management & communication skills bij de opleiding Automotive van Hogeschool Rotterdam, na elf jaar gewerkt te hebben bij de opleiding Leisure Management. Daarbij viel het hem op dat de positie van de taaltest nogal onduidelijk was. Deze test, die studenten aan het begin van deze studie maken, dient vooral om studenten meer inzicht te geven in hun eigen taalniveau. Maar wat gebeurt er dan daarna met de resultaten?
Formuleren
De zwakst scorende studenten kregen acht bijeenkomsten aangeboden om hun taalvaardigheden te verbeteren. “Deze studenten schoten daar weinig mee op, want de lessen stonden te los van hun opleiding en toekomstige beroepspraktijk”, vindt Erlijn. Marc dacht er precies hetzelfde over. “Bij stagerapporten en scripties hebben onze studenten veel meer aan goed formuleren en argumenteren”, zegt Marc. “Automotive ingenieurs dienen na afloop van hun studie op hbo-niveau te kunnen schrijven. Hun toekomst is niet onder de motorkap, maar eromheen.”
Lezersgericht schrijven
Erlijn en Marc ontdekten dat ze dezelfde doelstellingen hadden: veel meer aandacht voor schrijfvaardigheden, maar wel geïntegreerd in het vakonderwijs. En niet alleen voor de zwakste studenten, maar relevant onderwijs voor iedereen.
“Op het taalcentrum merken we dat veel studenten aanhikken tegen het schrijven van een scriptie, omdat hun taalvaardigheid niet op het vereiste niveau is”, zegt Erlijn. “Maar het is lastig om dan nog een inhaalslag te maken. Daarom willen we dat er op diverse momenten tijdens de studie aandacht aan taal besteed wordt.”
Leerdoelen
Erlijn en Marc besloten om als pilot-project samen les te gaan geven bij Automotive. Hun gezamenlijke lessen zijn vooral gericht op tekststructuur, het overbrengen van een boodschap en lezersgericht schrijven. Dat betekent dat ze geen foutieve d’s en t’s turven, maar kijken of een tekst prettig leesbaar is, een logische opbouw heeft en bij het publiek past. De lessen zijn direct gekoppeld aan een bestaande opdracht uit de opleiding, namelijk het schrijven van een onderzoeksrapport. Studenten werken een deelvraag uit en leren hoe je een alinea opbouwt.
De feedback op de geschreven teksten leidde direct tot een beter geschreven onderzoeksrapporten, zagen de studenten. Ze zagen niet alleen direct resultaat in hun teksten, maar konden de feedback ook gebruiken voor toekomstige verslagen.
“Als je de d’s en t’s behandelt, verlies je heel veel aandacht bij studenten”, zegt Erlijn. “Dat lijkt op een les van de basisschool. Omdat de studenten de feedback direct konden toepassen, zagen ze meteen de relevantie ervan.” Het is daarbij belangrijk om concreet aan te geven wat er niet goed is, zegt Erlijn. “Op die manier kan een student er snel van leren. Van kleine aanwijzingen kan een tekst al enorm opknappen. Benoem als vakdocent expliciet dat het bij een inhoudelijke opdracht ook om de schrijfvaardigheid gaat. Want inhoud en schrijfvaardigheid versterken elkaar.”
Meer interactie
Erlijn en Marc staan in een kwartaal drie keer met zijn tweeën voor de klas en vullen elkaar aan. Strikt genomen heeft Marc haar niet nodig als partner, vindt Erlijn. “Hij is zelf taalvaardig en ziet snel waar het aan schort. Maar het is wel goed voor de interactie. Je merkt ook dat studenten verschillende vragen aan ons stellen.”
Marc vindt het fijn dat een docent Nederlands naast hem staat om het op haar eigen manier in te steken. “Zij weet de kern goed te raken”, zegt hij. “Voor veel vakdocenten is het lang geleden dat ze taalonderwijs hebben gehad, dus het kan lastig zijn om goede feedback op schrijfproducten te geven. Daarom zie ik graag dat vakdocenten op taal getraind worden. Als technische docent hoef je misschien niet zelf te schrijven, maar je hebt wel een rol als begeleider.”
Scriptie als eindproduct
Wat Erlijn betreft krijgt deze samenwerking een structureel karakter, omdat zij op de opleidingen een grote behoefte ziet aan ondersteuning.
Marc beaamt dat. “Deze samenwerking laat zien dat de hogeschool taalontwikkeling heel serieus neemt”, voegt hij toe. “Als opleiding dienen we daar heel veel waarde aan te hechten, want inhoudelijke kracht en taalvaardigheid gaan hand in hand. Een scriptie is het eindproduct van de opleiding. Als dit werk inhoudelijk heel goed is, maar niet leesbaar of onlogisch opgeschreven, dan is dat heel erg zonde. Je kunt het resultaat van een student niet als goed beoordelen als het moeizaam opgeschreven is.”
Estafettevraag
Dit is het zevende artikel in een reeks over taalvaardigheid. Iedere deelnemer stelt in deze serie een vraag aan de volgende deelnemer. Roel Huysmans (coördinator taalbeleid) vroeg aan Erlijn Boersma: “Wat verwacht je als taaldocent van de samenwerking met vakdocenten? Wat is de meerwaarde daarvan?”
Erlijn: “Bij de samenwerking met een vakdocent verwacht ik dat we elkaar aanvullen en dat we hetzelfde denken over het belang van taal. Marc trekt de les de sfeer van de opleiding in. Hierdoor vloeien vakonderwijs en Nederlands in elkaar over, als een soort versmelting.”
De vraag van Erlijn aan een volgende (student)deelnemer: “Wat zou je graag willen leren op de hogeschool als het gaat over taal?”.
