Door de uitbraak van het coronavirus is de vraag naar online samenwerken en lesgeven groot. Daarom leek het kerndocent Digitale Didactiek nuttig om wat tips en trucs te delen die zijn collega-docenten van pas kunnen komen bij het inrichten van het onderwijs op afstand. Hij plaatste meerdere filmpjes om ze op weg te helpen.
Ralf, vertel wat je heeft bewogen?
Ik ben sinds 4 jaar kerndocent Digitale Didactiek bij Instituut voor Lerarenopleidingen. Ik houd me daar bezig met hoe je ICT middelen kunt inzetten om de kwaliteit van het leren te bevorderen. Daarnaast werk ik 2 dagen voor WOLT (Werkplaats Onderwijsleertechnologie) waar ik docententeams HR-breed adviseer en begeleid bij het op een nuttige manier inzetten van onderwijsleertechnologie. Door de uitbraak van het coronavirus is de vraag naar online samenwerken en lesgeven groot. Daarom leek het mij nuttig om wat tips en trucs te delen die mijn collega-docenten van pas kunnen komen bij het inrichten van het onderwijs op afstand. Ik heb daar al sinds ik nog bij het Albeda College (MBO) actief was ervaring mee en het is ook mijn werk om de docenten daarbij te helpen, dat doe ik graag.
Dus het was vooral eigen initiatief wat de doorslag gaf om hiermee te starten?
Deels wel ja. Zoals ik al zei: ik ben al heel lang bezig om te kijken hoe ik de student het beste kan bereiken. Eerst deed ik dit via Facebook, dan feliciteerde ik een student bijvoorbeeld wanneer die zijn of haar rijbewijs had gehaald. Ik zag toen dat onderwijs een heel andere dynamiek kreeg, eerder interactief dan statisch. En ik heb dit voortgezet toen ik bij het HBO kwam en trachtte over te brengen hoe je techniek (IT) en didactiek het beste kunt inzetten om optimaal met je studenten te communiceren.
Hoe maak je mede-docenten deelgenoot van je kennisclips over o.a. Microsoft Teams?
Ik ben al lang enthousiast over MS Teams en probeerde dit te delen met de collega’s. Maar ondanks interesse in het product, werd het nog maar weinig structureel gebruikt. Door het coronavirus is alles in een stroomversnelling gekomen! Vanuit WOLT is daar direct op ingesprongen en heb ik een aantal clips op mijn eigen YouTube-kanaal gezet om alle docenten te helpen bij het inzetten van online digitale lesmiddelen. Velen volgen mij daar, maar nog lang niet iedereen. Maar dat kan dus nu ineens snel veranderen, daar ben ik blij mee. Voornamelijk hoop ik natuurlijk dat ik collega’s hiermee help!
Wat zijn de reacties en waar lopen mensen tegenaan?
Overwegend positief moet ik zeggen. De docenten waarderen het dat ze geholpen worden bij hun pogingen om – vaak voor het eerst – online les te geven, want ze zijn nog zoekende. En het roept ook direct weer nieuwe vragen op. Daar kunnen wij dan weer mee aan de slag gaan, dus het mes snijdt aan twee kanten: zij kunnen door met les geven, en wij zoeken uit hoe we de nieuwe problemen snel kunnen oplossen. Het gaat dan vaak om zaken als traagheid op het internet (iedereen televergadert nu!), waar we niet veel aan kunnen doen maar wat we wel kunnen uitleggen. Maar wat vooral een bottleneck is, is dat nog niet iedereen een device van de hogeschool heeft en dus is het lastig om de juiste instellingen te maken op het eigen device. Daar kunnen we ze dan weer mee helpen wat uiteraard gewaardeerd wordt!
Hoe verlopen je eigen lessen eigenlijk?
Op dit moment werken mijn studenten aan het vak docent vaardigheden ICT op Wikiwijs aan een aantal opdrachten. Op Wikiwijs staan honderden leerarrangementen. Via deze link kunnen ze dus gewoon hun huiswerk blijven doen. En als ze vragen hebben kunnen ze direct contact met mij opnemen.
Wat wil je dat er vooral duidelijk wordt?
Ik wil dat men duidelijk inziet dat online lesgeven wat anders is dan fysiek lesgeven. Het vergt een andere voorbereiding ook. Inventariseer van te voren de vragen die de studenten hebben. Die kun je via e-mail of een eenvoudig MS-Forms formulier achterhalen. En denk na over welk materiaal je online beschikbaar stelt. Dit kan een kennisclip zijn, een ingesproken Powerpoint of de opdracht om een hoofdstuk te lezen. Het gaat er vooral om dat wanneer je dan op het punt staat elkaar online te treffen, iedereen dan waardevol kan zijn voor de les.
Voorbereiding is dus alles, net als bij fysiek onderwijs. Een veel gehoord misverstand is dat het tijdsbesparing oplevert. In sommige gevallen kán dat natuurlijk wel (3 dezelfde klassen kunnen bijvoorbeeld 1 kennisclip volgen), maar het vergt gewoon een andere tijdsverdeling. Alleen een kennisclip neerzetten is niet voldoende: je moet ervoor zorgen dat de motivatie bij de student aanwezig blijft om het maximale uit een les te halen.
Wat gebeurt er als de coronacrisis voorbij is?
Dan ga je een aantal dingen zien. Ten eerste dat het fysieke onderwijs gewoon blijft bestaan. Dat is al 100 jaar een sterk concept en dat blijft het gewoon, onderwijs gaat namelijk ook over het menselijk contact. ICT biedt prima aanvullingen om dit concept te faciliteren, dat zie je nu in de praktijk plaatsvinden. Binnenkort publiceer ik weer 2 nieuwe kennisclips over MS Teams Classroom met nieuwe features.
En ten slotte zal er een hoop opgeruimd moeten worden: door de noodzaak is iedereen begonnen dingen te regelen zonder goed na te denken of het wel de juiste manier was. Ikzelf vind dat er best een week geen onderwijs gegeven had kunnen worden: dan hadden de docententeams zelf goed na kunnen denken over de juiste inrichting; dat is nu niet gebeurd. Maar aan de andere kant is het wel te begrijpen, en zie je dat er wel de drive is om innovaties snel op te pakken. Dat is goed én bijzonder.
Wil je verder nog iets kwijt?
Haha, ja dat mensen me altijd vragen kunnen stellen over digitale didactiek en online lesgeven via welk communicatiekanaal (mondeling, e-mail, Teams, Twitter, LinkedIn, enz.) dan ook!
