De verkiezingen voor Docent van het Jaar komen er weer aan. Onlangs won Chemie-docent Joris Berding nog de KNCV Onderwijsprijs, een belangrijke onderscheiding voor scheikundedocenten. Wat zorgt er nu voor dat een docent door een student genomineerd wordt? We vroegen het Joris zelf.
Duidelijkheid, studentgerichtheid en enthousiasme; dat zijn eigenschappen die zijn studenten hem toeschrijven. Diezelfde complimenten worden ook gegeven aan docenten die eerder de titel Docent van het Jaar wonnen op de hogeschool. Toch wordt bereikbaarheid vaak als eerste kenmerk genoemd van een prijswaardige docent.
Het is toch zeker meer dan alleen maar de mails van studenten snel beantwoorden?
‘Natuurlijk,’ zegt Joris Berding in een vergaderkamer in de D-vleugel van locatie Academieplein. ‘Ik antwoord echt niet op alles binnen het uur. En ik zit ook niet in whatsappgroepen met studenten. Daar wil ik ‘s nachts niet wakker van worden. Volgens mij gaat het er niet om dat je binnen vijf minuten antwoord geeft, maar dat studenten weten dat je er voor ze bent. Per mail, in de docentenkamer. Ook met een luisterend oor.’
Joris Berding begon acht jaar geleden als docent organische chemie op Hogeschool Rotterdam. Hij kwam toen terecht op een opleiding met naar eigen zeggen ‘veel grijze heren.’ Die gingen met pensioen en zeiden: hier heb je mijn sheets voor de overhead projector. ‘Ik heb heel wat uren gestopt in daar digitale sheets van maken,’ lacht Joris.
Dus je maakt werkvormen actueel, ook een van de dingen die studenten waarderen. Hoe doe je dat in je colleges?
‘Sommige vakken bij Chemie beginnen met veel theorie. Zo’n eerste college kan saai en geestdodend zijn. Ik ben daar eerlijk over. Maar ik weet ook, daarna wordt het leuk. Dan begint het oplossen van de puzzels pas in het college en later ook in het practicum. Ik sleep ze door zo’n eerste les heen en leg uit waarvoor ze het doen. Dat werkt motiverend. Maar ik denk dat mijn lessen leuk genoeg zijn om ervoor te komen.’
Wat doe je om je lessen leuk te maken?
‘Soms leg ik dingen uit met handen en voeten. Dan zeg ik jongens, het ziet er een beetje raar uit, maar zo onthouden jullie het tenminste. Soms voel ik me wel eens een entertainer. Dan denk ik, ik heb wel heel hard gewerkt voor mijn publiek vandaag. Dat zie ik als een valkuil. Als ik tien minuten achter elkaar praat vind ik dat wel genoeg. Het is altijd mijn doel om een gesprek op gang te brengen. De studenten moeten het doen, ook in de hoorcolleges. Ik help ze bijvoorbeeld door van echt lastige onderwerpen kennisclips te maken.’
Kennisclips? Kost dat niet veel tijd?
‘Per filmpje zo’n drie uur. Maar het was vakantie en ik had er zin in. Ik neem ze zelf op en maak het vrij eenvoudig. Ik hang mijn camera boven een vel papier, teken uit wat ik wil overbrengen en ondertussen vertel ik wat ik doe.’
De filmpjes gaan bijvoorbeeld over ‘hoe een electrofiele aromatische substitutie verloopt’. Of, vlot hergeformuleerd bij het zien van de verbaasde blik van de interviewer, ‘chemische dingen die je in het lab doet’.
Is inlevingsvermogen een van de dingen die studenten in jou waarderen?
‘Ik noem het zelf klantgerichtheid. Studenten komen hier om goed onderwijs te krijgen, het is aan ons om dat te leveren. We hebben het daar met het team ook veel over. Hoe je met studenten omgaat, hoe je faciliteert, dat je ook een coach bent tijdens de lessen, en niet alleen tijdens studieloopbaancoaching. Waarin wij overigens overstappen op de nieuwe vorm: Professionele Identiteit.’
Kun je een voorbeeld geven van die klantgerichtheid?
‘Studenten moeten zich soms door dikke boeken heen worstelen. Als huiswerk gaf ik dan de opdrachten uit het lesboek die gaan over de tekst in het boek. Ik vroeg studenten altijd of ze nog vragen hadden naar aanleiding van die opdrachten, maar dat was nooit zo. En dat vond ik gek. Toen realiseerde ik me, die opdrachten hebben weinig zin. Het antwoord staat al in de tekst, dus je bent meer met begrijpend lezen bezig dan met de stof zelf. Toen besloot ik om een eigen huiswerkpakket te maken. Een set vragen die over de stof van het college gaan maar ook teruggrijpt op de lesstof van een paar weken terug. Toen kwamen er opeens wel vragen. Goeie vragen ook. Dan weet je tenminste dat ze aan het studeren zijn.’
‘Het heeft me zeker een halve zomervakantie gekost, maar het is de investering waard geweest. Nu moet ik natuurlijk oppassen dat ik niet beweer dat je alleen docent van het jaar kan worden als je al je vakanties opgeeft, want zo is het ook weer niet.’
Heb je eigenlijk een pedagogische achtergrond?
‘Nee. Ik ben drie maanden na mijn promotie begonnen als docent op de hogeschool.’
Best grappig dat een docent zonder pedagogische achtergrond wordt verkozen tot docent van het jaar.
‘Ik heb veel geleerd door op te letten hoe studenten reageren en me daaraan aan te passen. Ik heb natuurlijk wel een didactische aantekening. En een cursus Motiverend doceren gevolgd bij HR Academie. Ik houd echt van mijn vak en ik kan daar leuk over vertellen. Ik denk dat dat minstens zo belangrijk is.’
Ben je eigenlijk ook wel eens streng?
‘Nou, ik heb geen eerstejaarsstudenten en ik hoor van collega’s dat je bij eerstejaars een groot deel van je tijd kwijt bent met opvoeden. In het tweede jaar is dat minder het geval. Maar toch moet ik wel eens streng zijn. Als studenten in een hoorcollege met hun laptop zitten te spelen, dan vraag ik het eerst vriendelijk. En dan iets minder vriendelijk. Maar zelden is er een lelijk woord nodig. Als je het zo bekijkt, heb ik het eigenlijk best makkelijk.’
Volg de verkiezing Docent van het Jaar 2017 via Hint.
Lees meer over de KNCV Onderwijsprijs op hun website of bekijk de video waarin studenten over hun docent Joris vertellen.
